२७ फागुन, काठमाडौँ : त्रिभुवन विश्वविद्यालयअन्तर्गत स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन निर्वाचनका लागि आज शनिबार देशभरका आंगिक र सामुदायिक क्याम्पसमा उम्मेदवारी दर्ता हुँदै छ । उम्मेदवारी दर्ताका लागि क्याम्पसहरूमा शुक्रबार उत्साहजनक रूपमा मनोनयनपत्र वितरण भएको केन्द्रीय निर्वाचन समितिका सदस्यसचिव पशुपति अधिकारीले जानकारी दिए । यस पटक स्ववियु निर्वाचन प्रत्यक्ष र समानुपातिक दुवै प्रणालीअनुसार हुँदै छ ।
१४ वर्षपछि हुन लागेको स्ववियु निर्वाचनका लागि समितिले शनिबार ११ देखि २ बजेसम्म नामावली दर्ताको समय छुट्याएको छ । उम्मेदवार बन्न २८ वर्षे उमेरहद लागू गरिएको छ । शनिबार नै प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवारको नामावली सार्वजनिक गर्ने कार्यतालिका छ । चैत ५ मा हुने निर्वाचनका लागि समितिले नमुना मतपत्र बनाएर क्याम्पसहरूमा समेत पठाइसकेको छ । ६२ आंगिक क्याम्पसमा १ लाख ६२ हजार मतदाता रहेको केन्द्रीय निर्वाचन समितिले जनाएको छ । यसबाहेक सामुदायिक र निजी क्याम्पसमा पनि स्ववियु चुनाव गराउन त्रिविले सर्कुलर गरेको छ । त्रिविअन्तर्गत ५ सय २३ सामुदायिक र ५ सय १७ निजी क्याम्पस छन् । सामुदायिक क्याम्पसले स्ववियु पदाधिकारी चयन गरेपछि मात्रै त्रिविलाई जानकारी गराउने व्यवस्था छ । अधिकांश सामुदायिक क्याम्पसमा स्ववियु निर्वाचन हुने गर्छ । आंगिकमा भन्दा सामुदायिकमा धेरै विद्यार्थी अध्ययन गर्छन् ।
निर्वाचनका लागि एउटै क्याम्पसमा २४ वटासम्म विद्यार्थी संघ संगठन र समूह दर्ता भएका छन् । हरेक क्याम्पसमा कुनै पनि राजनीतिक पार्टीसँग आबद्ध नभएका विद्यार्थीको समूह दर्ता भएको क्याम्पस निर्वाचन समितिले जनाएका छन् ।
अधिकांश क्याम्पसमा विद्यार्थीले गैरदलीय समूह बनाएर संगठन दर्ता गराएका हुन् । निर्वाचन निर्देशिकामा ११ जना विद्यार्थी मिलेर स्वतन्त्र रूपमा समूह दर्ता गरी निर्वाचन लड्न पाउने व्यवस्था गरिएको अधिकारीले जनाए । यसबाहेक विद्यार्थीले प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवारी दिएर स्वतन्त्र रूपमा पनि चुनाव लड्न पाउनेछन् ।
नेविसंघ सभापति दुजाङ शेर्पाले निर्वाचन हुने देशैभरिका क्याम्पसमा उम्मेदवारी दिने गरी तयारी पूरा गरेको जनाए । ‘सत्तारूढ विद्यार्थीबीच तालमेल गरेर चुनावमा जाने सहमति भएको छ, त्यहीअनुसार नेविसंघले भाग लिन्छ,’ उनले भने । नेविसंघमा स्ववियु निर्वाचन तयारीका क्रममा गुटबन्दी चर्केको छ । शेखर कोइराला र कृष्णप्रसाद सिटौला पक्षले छुट्टाछुट्टै भेला गरेका छन् । त्रिवि कीर्तिपुरमा फागुन १८ मा दुई पक्षबीच झडप हुँदा नेविसंघका पूर्वकेन्द्रीय कोषाध्यक्ष शिव रिमाल र कार्यकर्ता हरि आचार्यलगायत घाइते भएका थिए । अध्यक्ष शेर्पाले खटाएका केन्द्रीय प्रतिनिधिलाई अर्को समूहले अवरोध गर्दा झडप भएको थियो ।
अनेरास्ववियु अध्यक्ष समिक बडालले त्रिविले निर्वाचन कार्यतालिका सार्वजनिक गरेर सबै क्याम्पसमा उम्मेदवारी दिने तयारी गरेको जानकारी दिए । ‘जिल्लाबाट रिपोर्टहरू आइरहेका छन्, कति वटा क्याम्पसमा उम्मेदवारी दिन्छौं भन्ने टुंगो लागेको छैन, तथ्यांक लिँदै छौं,’ उनले भने, ‘अनेरास्ववियु उत्साहका साथ स्ववियु निर्वाचनमा सहभागी हुँदै छ ।’
अखिल क्रान्तिकारीकी अध्यक्ष पञ्चा सिंहले करिब ५ सय क्याम्पसको स्ववियु निर्वाचनमा भाग लिने तयारीमा रहेको जानकारी दिइन् । सत्तारूढ विद्यार्थी संगठनबीच तालमेल गरेर निर्वाचन लड्ने सझमदारी भएको उनले बताइन् । नेविसंघ, अखिल क्रान्तिकारीलगायत सत्ता साझेदार दलका विद्यार्थी संगठनबीच तालमेल हुने भएको हो । विद्यार्थी संघ संगठनले त्रिविसँग पटक–पटक स्ववियु निर्वाचनको माग राख्दै आएका थिए ।
झापाको काँकरभिट्टा बहुमुखी क्याम्पसमा फर्जी विद्यार्थी भर्ना गरिएको भन्दै ती विद्यार्थीको मताधिकार बदरको माग राख्दै निर्वाचनमा भाग नलिने र निर्वाचन हुन पनि नदिने अनेरास्ववियुले जनाएको छ । मेची बहुमुखी क्याम्पस भद्रपुरमा अनेरास्ववियु(एस)ले आफूहरुलाई दल दर्ता गर्न नदिएको भन्दै निर्वाचन समितिको कार्यालयमा तालबन्दी गरेको छ ।
फागुन २८ मा उम्मेदवारको नामावलीमाथि दाबी–विरोध गर्ने, छानबिन गरी नामावली सार्वजनिक गर्ने समय तालिका तोकिएको छ । फागुन २९ गते (सोमबार) उम्मेदवारी फिर्ता लिने समय सकिएपछि अन्तिम नामावली सार्वजनिक गरेर प्रचारप्रसारको समय सुरु हुनेछ ।
चैत २ गते राति १२ बजेसम्म मात्रै प्रचारप्रसार गर्न पाइन्छ । पठनपाठनलगायत शैक्षिक गतिविधिमा असर नपरोस् भनेर चार दिन मात्रै प्रचारप्रसारको अवधि तोकिएको त्रिविका पदाधिकारीले बताए । निर्देशिकाले प्रचारप्रसार गर्न मापदण्डसमेत तोकेको छ । माइकिङ, भित्ते लेखन, तुल–ब्यानरलाई आचारसंहिताले प्रतिबन्ध लगाएको छ । कुनै कारणवश तोकिएको मिति (चैत ५) मा निर्वाचन गराउन नसक्ने क्याम्पसले निर्वाचन अधिकृतको सिफारिसमा ३० दिनभित्र मिति तोकी निर्वाचन गराउनुपर्ने व्यवस्था छ ।
क्याम्पसमा अध्ययरत विद्यार्थी संख्याका आधारमा स्ववियु कार्यसमितिको संख्या यकिन हुने व्यवस्था छ । प्रत्येक क्याम्प्समा कम्तीमा ११ देखि २१ सदस्यीय स्ववियु कार्यसमिति रहनेछ । २ सयसम्म विद्यार्थी भएमा ११, एक हजार विद्यार्थी रहे १५, तीन हजारसम्म विद्यार्थी भएका क्याम्पसमा १९ र त्योभन्दा बढी विद्यार्थी अध्ययनरत क्याम्पसले २१ सदस्यीय स्ववियु चयन गर्नुपर्नेछ । मतदाता नामावलीअनुसार विगतको तुलनामा क्याम्पसहरूमा विद्यार्थी संख्या घटेको छ ।
२०१८ सालदेखि त्रिविमा स्ववियुको सुरुवात भएको थियो । २०३६ सालदेखि दुई/दुई वर्षमा सञ्चालन हुँदै आएको निर्वाचन २०७३ देखि नियमित हुन सकेको छैन ।
इकान्तिपुरको सहयोगमा
